Nasze nekropolie. Kołobrzeg

Karolina Pawłowska

publikacja 28.10.2013 23:55

Na kołobrzeskim cmentarzu spoczywają nie tylko mieszkańcy miasta. Mają tu swoje kwatery również żołnierze, którzy walczyli o Kołobrzeg.

Nasze nekropolie. Kołobrzeg Kołobrzeski cmentarz wojenny uznawany jest za jedno z najlepiej zorganizowanych tego typu miejsc pamięci Karolina Pawłowska /GN

Wśród alejek odnaleźć można groby ludzi zasłużonych dla miasta, np. Jana Frankowskiego, społecznika, miłośnika zabytków i bibliotekarza, posła Sebastiana Karpiniuka, który zginął na pokładzie prezydenckiego Tupolewa pod Smoleńskiem, Emilii Gierczak, bohaterskiej podporucznik, która poległa podczas walk o Kołobrzeg, a nawet… Bohatera Związku Radzieckiego mjr. Konstantego Klimienki.

Major wprawdzie nie poległ w Kołobrzegu, ale sprowadzono tu jego ciało dla podkreślenia prestiżu cmentarza wojennego, który znajduje się na kołobrzeskiej nekropolii.

Na cmentarzu tym miejsce spoczynku znaleźli żołnierze różnych formacji a nawet różnych wojen.

Cmentarz Wojskowy w latach 1841-1894 znajdował się przy obecnej ul. Mickiewicza. Spoczęli tam znaczący wojskowi związani z miastem, polegli na różnych frontach. Do końca II wojny światowej pielęgnowany był jako pamiątka narodowa. Później stał się głównym cmentarzem miasta. W latach 60-tych wszystkie pochówki jednak ekshumowano i przeniesiono na teren obecnej nekropolii.

W czasie ciężkich walk o miasto w marcu 1945 r. w Kołobrzegu poległo ponad 2 tys. żołnierzy. Ich mogiły porozrzucane były po mieście i w okolicach Kołobrzegu. Dopiero w 1948 r. rozpoczęto masowe ekshumacje. Ostatnia miała miejsce w 1963 r.

Szczątki żołnierzy znalazły w końcu miejsce spoczynku na cmentarzu wojennym, który jest częścią kołobrzeskiej nekropolii. Obecna forma tego cmentarza pochodzi z 1980 r. Jej autorem jest koszaliński artysta Zygmunt Wujek.

Nasze nekropolie. Kołobrzeg Miejsce pamięci o francuskich jeńcach Karolina Pawłowska /GN Znajdują się tu mogiły żołnierskie pojedyncze oraz zbiorowe. Jest tu również Pomnik Chwały. Znajduje się na nim tarcza, na której widnieją dwa grunwaldzkie miecze.

Do cmentarza wojskowego przylega kwatera uczestników walk o Kołobrzeg, Lenino, Monte Cassino i innych poległych w walkach.  

Na drugiej z wydzielonych kwater spoczywają żołnierze Armii Krajowej. Nad mogiłami góruje pomnik ze znakiem Polski Walczącej. Także żołnierskie mogiły sygnowane są znakiem kotwicy.

Na kołobrzeskim cmentarzu upamiętnieni zostali również więźniowie nazistowskich obozów koncentracyjnych, represjonowani żołnierze górnicy czy kołobrzescy pionierzy, którzy podnosili miasto z powojennej ruiny.

Swoją kwaterę mają również Sybiracy a na ścianie pamięci polskiej Golgoty Wschodu tragedię polskich rodzin upamiętniają różnej wielkości tabliczki.

W odległej części cmentarza znajduje się także miejsce opatrzone napisem: „Pamięci Bezimiennych”. Spoczywają tu szczątki z przedwojennego niemieckiego cmentarza.

O przedwojennych mieszkańcach miasta przypominają również dwa lapidaria w innej części miasta.

Tam, gdzie dawniej znajdował się Centralny Cmentarz Komunalny, który został poważnie zniszczony w czasie działań wojennych i ostatecznie zlikwidowany w 1970 r., stworzono miejsce pamięci o niemieckich mieszkańcach miasta, zaś w miejscu jednego z dwóch kirkutów kołobrzeskich – miejsce pamięci o mieszkańcach żydowskich.

Warto jeszcze wspomnieć, że najstarszym istniejącym cmentarzem w Kołobrzegu jest miejsce spoczynku francuskich jeńców z wojny 1870-1871. Tablica, która o tym przypomina umiejscowiona jest nad Parsętą, przy ulicy Jana Frankowskiego.