powrót
Wiara.pl - Serwis

Koszalińsko-Kołobrzeski

twój profil
PROFIL UŻYTKOWNIKA
Wygląda na to, że nie jesteś jeszcze zalogowany.
zaloguj się
lub
zarejestruj się
  • facebook
  • rss
  • Powiadomienia
Nowy numer

Najnowsze [Wydania]

  • GN 21/2025
    GN 21/2025 Dokument:(9268666,Przyszłość świata)
  • GN 20/2025
    GN 20/2025 Dokument:(9259124,Kochać człowieka, piętnować zło)
  • GN 19/2025
    GN 19/2025 Dokument:(9250678,Kościół prawa czy Kościół miłości?)
  • GN 18/2025
    GN 18/2025 Dokument:(9238269,Człowiek jednej roli)
  • GN 17/2025
    GN 17/2025 Dokument:(9228937,Synchronizacja i piękni ludzie)
Porządki na cmentarzu w Kowańczu  
Jedyna zachowana tablica nagrobna należy do rodziny karczmarzy z dawnego Kowańcza. Karolina Pawłowska /Foto Gość
⏮ ⏪
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
  • Porządki na cmentarzu w Kowańczu
⏩ ⏭

Ocalić od zapomnienia. Kowańcz sprząta ewangelicką nekropolię przejdź do galerii

Przedsiębiorcze mieszkanki wsi postanowiły zadbać o pozostałości starego cmentarza. Skrzyknęły sąsiadów i urządziły wielkie sprzątanie.

Karolina Pawłowska Karolina Pawłowska

|

GOSC.PL

dodane 24.04.2021 19:15
0

Uważnego gościa na trop tego, że w zarośniętym zagajniku jest cmentarz, naprowadzą wysokie drzewa. Właściwie nic więcej. Przez dziesięciolecia służył najpierw jako miejsce pozyskiwania taniego surowca, potem plac zabaw dzieci, czasami jako osłonięte przed wzrokiem sąsiadów wysypisko.

- To miejsce świadczy o nas. Mówiąc najprościej: chcemy, żeby nie było wstydu, kiedy ktoś przyjedzie i będzie szukał cmentarza - mówi Emilia Wołoszyn, sołtys Kowańcza.

- Chcemy, żeby to miejsce było zadbane i poszanowane.  A także, żeby było przykładem dla innych, że tak można i trzeba - mówi Basia Anklewicz, szefowa miejscowego Koła Gospodyń Wiejskich „Sikoreczki”. To od nich wyszła inicjatywa, żeby uporządkować zapomnianą nekropolię i stworzyć w tym miejscu lapidarium.

Na apel odpowiedzieli sąsiedzi. Kilkadziesiąt osób, uzbrojonych w piły, grabie, i worki na śmieci stawiło się w zagajniku w sobotni ranek. Niektórzy pamiętają jeszcze cmentarz w nienaruszonym stanie. 

- Tu wyżej, za cisem, była kaplica, a tu brama wjazdowa. Były też grobowce rodzinne, niektóre bardzo duże. W Kowańczu mieszkali bogaci gospodarze. Wszystko zniknęło w latach 70. ubiegłego wieku. Przyjechał duży ciągnik i to, co było, zwalili w tamtym końcu cmentarza. Mówili, że to pójdzie na budowę portu w Gdańsku, ale zostało - opowiada Andrzej Maksalon.

- Część wywieźli. Po cenniejsze, granitowe, przyjeżdżali kamieniarze z okolicy, ścierali napisy i tanim kosztem wykorzystywali. Metalowe krzyże i płotki pewnie poszły na złom - kiwa głową młodszy od sąsiada Mariusz Anklewicz.  

O tym, że pod ziemią spoczywają niemieccy poprzednicy dzisiejszych mieszkańców Kowańcza, właściwie nic już nie przypomina. Spod bujnie rozrastającego się bluszczu tu i ówdzie wystaje fragment fundamentów czy nagrobków. Przy jedynej zachowanej tablicy nagrobnej stoi kilka zniczy.

- Co roku stawiamy tu światełko w listopadzie. Czasami przechodząc zebraliśmy jakieś śmieci. Wstydzimy się za przeszłość, za dawno podjęte państwowe decyzje, żeby to miejsce zlikwidować. Trudno, żeby nas tu dzisiaj nie było, bo mieszkamy po sąsiedzku z cmentarzem. Właściwie tylko czekaliśmy na jakiś sygnał, który by nas zmobilizował - tłumaczy Halina Aleksandrowicz, zbierając śmieci wokół nagrobka Idy Martel. Imię jej męża zniknęło z okruchami rozbitej tablicy. Zachowała się za to biblijna inskrypcja, którą ją opatrzono: „On jest Panem, niech czyni, co uzna za dobre”.

- Wiemy, że ta rodzina prowadziła w Kowańczu karczmę. Bo wieś miała też swój czas rozkwitu. Swego czasu zamieszkiwało ją blisko pół tysiąca mieszkańców, czyli ponad dwa razy tyle, co dzisiaj. Była szkoła, pralnia - opowiada o przeszłości wsi Basia Anklewicz.

Kiedy teren cmentarza zostanie uporządkowany, stworzone zostanie miejsce pamięci. Na projekt „Lapidarium - ocalić od zapomnienia”, Sikoreczki z Kowańcza zdobyły dotację z Lokalnej Grupy Działania Siła w Grupie.

- Zobaczymy, ile nagrobków uda nam się znaleźć, co jeszcze będziemy mogli dowiedzieć się o dawnych mieszkańcach wsi. Ale na pewno o tym, że jest tu cmentarz, będzie też przypominać tablica w trzech językach, którą ustawimy - zapowiada Emilia Wołoszyn.

Wiejski cmentarz w Kowańczu podzielił los innych poniemieckich nekropolii na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Zniszczony i rozkradziony popadał w zapomnienie nawet u miejscowych. Cieszy, że to właśnie od mieszkańców wyszedł pomysł, by przywrócić temu miejscu godny stan.

- Ważne, żeby o to miejsce zadbać i uszanować. Jeśli mieszkańcy sami to zrobią, wszyscy będą się tym interesowali i dbali o to miejsce - mówi Waldemar Miśko. Karliński burmistrz także chwycił za sekator i ruszył oczyszczać jeden z dawnych cmentarzy znajdujących się na terenie gminy Karlino. - Wielu rodziców i dziadków mieszkańców gminy pochodzi z Kresów. Chcielibyśmy jadąc tam widzieć miejsca, w których spoczywają nasi przodkowie są zadbane. Dlaczego więc my nie mielibyśmy zadbać o miejsca pochówku dawnych niemieckich mieszkańców, którzy tworzyli to miejsce – tłumaczy swoją obecność.

Do cmentarnego zagajnika przyszło kilkadziesiąt osób. Część zadeklarowała obecność po południu. Nawet najmłodsi chwycili za torby na odpadki. - To dobrze, że są z nami dzieci. Dla tego pokolenia nie będzie już czymś dziwnym dbanie o cmentarz, a na pewno nie przyjdzie im do głowy, żeby potraktować to miejsce jako wysypisko - cieszy się sołtys Kowańcza. 

1 / 1
Porządki na cmentarzu w Kowańczu

Foto Gość DODANE 24.04.2021

Porządki na cmentarzu w Kowańczu

Wiejska nekropolia została splantowana, rozgrabiona, zniszczona. Dzisiejsi mieszkańcy Kowańcza chcą ocalić od zapomnienia to, co zostało po swoich przedwojennych sąsiadach.  
oceń artykuł Pobieranie..
0 FB Twitter
drukuj wyślij zachowaj
TAGI:
  • CMENTARZ EWANGELICKI
  • KOWAŃCZ
  • NEKROPOLIA
  • SPRZĄTANIE CMENTARZY

Polecane w subskrypcji

  • Między filmem a grą komputerową. Recenzja „Minecraft: Film”
    • Kultura
    • Edward Kabiesz
    Między filmem a grą komputerową. Recenzja „Minecraft: Film”
  • Przepis na kampanię. Co decyduje o zwycięstwie w wyborach?
    • Polska
    • Piotr Legutko
    Przepis na kampanię. Co decyduje o zwycięstwie w wyborach?
  • „Tutaj nawet na spacer nie można wyjść swobodnie”. Jak Caritas pomaga w Jemenie
    • Świat
    • Magdalena Dobrzyniak
    „Tutaj nawet na spacer nie można wyjść swobodnie”. Jak Caritas pomaga w Jemenie
  • Czy Alternatywa dla Niemiec zostanie zdelegalizowana? Polska nie ma powodów, by jej kibicować
    • Świat
    • Maciej Legutko
    Czy Alternatywa dla Niemiec zostanie zdelegalizowana? Polska nie ma powodów, by jej kibicować
  • George Weigel dla „Gościa Niedzielnego”: Przyszłość świata może istnieć bez Chrystusa, ale będzie to przyszłość bardzo ponura
    • Rozmowa
    • ks. Rafał Skitek
    George Weigel dla „Gościa Niedzielnego”: Przyszłość świata może istnieć bez Chrystusa, ale będzie to przyszłość bardzo ponura
  • Piekielna dekada. Kościelne ofiary rewolucji francuskiej
    • Franciszek Kucharczak
    Piekielna dekada. Kościelne ofiary rewolucji francuskiej

E-sklep

  • Nowości
  • Książki
  • Pozostałe
  • Historia Kościoła #9
    Historia Kościoła #9 Joanna d’Arc. Święta na stosie

POLECAMY RÓWNIEŻ

  • Historia Kościoła #8
    Historia Kościoła #8 Kościół i Synagoga, czyli wielki rozwód i pierwsza schizma
  • Gość Extra nr 01/2025
    Gość Extra nr 01/2025 Czy Kościół boi się cudów?
  • Bóg nie jest korkiem do wanny. Dzieciogadki wujka Kamila
    Bóg nie jest korkiem do wanny. Dzieciogadki wujka Kamila ㅤ

POLECAMY RÓWNIEŻ

  • Szczeliny. Bóg w popękanej psychice
    Szczeliny. Bóg w popękanej psychice
  • Król Dawid
    Król Dawid ks. Jerzy Szymik
  • Skarbiec modlitw i pieśni. Pamiątka Pierwszej Komunii Świętej
    Skarbiec modlitw i pieśni. Pamiątka Pierwszej Komunii Świętej

POLECAMY RÓWNIEŻ

  • Obrazek srebrzony I Komunia Św. – chłopiec
    Obrazek srebrzony I Komunia Św. – chłopiec
  • Obrazek srebrzony I Komunia Św. – dziewczynka
    Obrazek srebrzony I Komunia Św. – dziewczynka
  • O nas

    • O wydawcy
    • Zespół redakcyjny
    • Sklep
    • Biuro reklamy
    • Prenumerata
    • Fundacja Gościa Niedzielnego
    Zgłoś błąd
  • DOKUMENTY

    • Regulamin
    • Polityka prywatności
  • KONTAKT

    • Napisz do nas
    • Znajdź nas
      • Newsletter
        • Zapisz się już dziś!
  • IGM
  • Gość Niedzielny
  • Mały Gość
  • Historia Kościoła
  • Gość Extra
  • Wiara
  • Foto Gość
  • Fundacja Gość Niedzieleny
Zgłoś błąd

Copyright © Instytut Gość Media. Wszelkie prawa zastrzeżone.

  • Facebook
  • Twitter
  • Insta
  • YT
WERSJA Desktop
  • subskrybuj
  • AKTUALNOŚCI
  • OPINIE
  • ARCHIWUM
  • GALERIE
  • KONTAKT Z ODDZIAŁEM
  • Patronaty
  • Diecezje
    • Bielsko-Żywiecka
    • Elbląska
    • Gdańska
    • Gliwicka
    • Katowicka
    • Koszalińsko-Kołobrzeska
    • Krakowska
    • Legnicka
    • Lubelska
    • Łowicka
    • Opolska
    • Płocka
    • Radomska
    • Sandomierska
    • Świdnicka
    • Tarnowska
    • Warmińska
    • Warszawska
    • Wrocławska
    • Zielonogórsko-Gorzowska
  • O DIECEZJI
    • Biskupi
    • Historia
    • Parafie