Zarządzenie biskupa dotyczące sprawowania czynności liturgicznych w nowej sytuacji

Najważniejsze postanowienie wynikające z zarządzenia w skrócie:

• Dyspensa od uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. zostaje przedłużona do odwołania.
• Msze św. oraz liturgie Triduum Paschalnego sprawowane będą bez udziału ludu.
• Poza wyjątkowymi sytuacjami nie będzie możliwa indywidualna spowiedź.
• Ceremonia pogrzebowa ograniczona jest tylko do stacji przy grobie z udziałem najbliższej rodziny. Msza pogrzebowa zostanie odprawiona po ustaniu epidemii.
• Decyzje o organizacji uroczystości I Komunii św. zostają odłożone do Wielkanocy.

Szczegóły:

I. Dyspensa

Z dniem 29 marca br. dyspensa od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. została prolongowana i rozszerzono jej zakres na wszystkich wiernych diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej oraz inne osoby przebywające na terenie diecezji, i obowiązuje aż do odwołania. Serdecznie zachęcam wiernych do duchowej łączności z odprawianymi w kościołach Mszami św., nabożeństwami i rekolekcjami, transmitowanymi za pośrednictwem telewizji, radia i Internetu.

II. Sprawowanie Eucharystii i uczestnictwo wiernych świeckich w sprawowanych liturgiach

Kierując się troską o zachowanie zdrowia wiernych i celebransów, a także celem uniknięcia różnych sytuacji konfliktowych, które pojawiły się już w minionych dniach, po konsultacjach z księżmi naszej diecezji zarządzam, że od 26 marca br. do 11 kwietnia br., celebrowanie wszystkich Mszy św. i Triduum Paschalnego będzie się odbywało bez obecności wiernych świeckich przy zamkniętych drzwiach kościołów.

Jeśli celebracja dotyczy kaplic w klasztorach i domach zakonnych, zarządzam, żeby sprawować w nich liturgię także bez udziału wiernych z zewnątrz.

Wszystkie Msze św. należy sprawować według ustalonego parafialnego porządku Mszy św. Proszę informować wiernych, którzy zamówili intencję o tym, że zamówiona przez nich Msza św. zostanie odprawiona.

Poza czasem celebracji kościoły pozostają otwarte jako miejsca na indywidualną modlitwę, z zachowaniem wymogu, by nigdy nie przebywało w nich więcej niż 5 osób równocześnie. Informację o tym należy wywiesić na drzwiach kościołów, a także przekazać ją wiernym drogą internetową. Zalecam, aby przy wejściu do kościoła umieścić pojemnik z płynem dezynfekującym.

Zapraszam wszystkich – duchownych i wiernych świeckich – do wytrwałej modlitwy we wspólnotach domowych w duchu słów Jezusa Chrystusa: „Jeśli dwaj z was na ziemi zgodnie o coś prosić będą, to wszystkiego użyczy im mój Ojciec, który jest w niebie. Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,19-20).

Szczególnie ważna jest nasza wspólnotowa modlitwa różańcowa o godz. 20.30, połączona z Apelem Jasnogórskim i modlitwą za diecezję, która każdego dnia płynie do Boga z naszych świątyń.

Niech w tej nadzwyczajnej sytuacji rodziny stają się coraz bardziej domowymi Kościołami, tworzącymi rodzinę Kościoła naszej diecezji. Proszę Was, bądźmy razem. Wezwaniem do tej modlitewnej jedności niech będzie głos dzwonów wszystkich kościołów naszej diecezji, które niech rozbrzmiewają codziennie o godz. 20.30.

III. Sakrament pokuty i pojednania

Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 960-961) wyraźnie wskazuje, że w razie niemożliwości fizycznej obecności penitenta stosuje się inne drogi pojednania z Bogiem.

Zawsze, ilekroć istnieje poważna racja i nie ma sposobności wyspowiadania się, wtedy dla usposobienia duszy do stanu łaski, wierny „jest obowiązany wzbudzić akt żalu doskonałego, który zawiera w sobie zamiar wyspowiadania się jak najszybciej”. Katechizm Kościoła Katolickiego w nr 1452 objaśnia, że „żal, który wypływa z miłości do Boga miłowanego nade wszystko, jest nazywany żalem doskonałym lub żalem z miłości. Taki żal odpuszcza grzechy powszednie. Przynosi on także przebaczenie grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera mocne postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to możliwe”.

Obowiązkiem duszpasterzy jest wyjaśnienie wiernym przedstawionych możliwości dróg pojednania.

W związku z tym w parafiach nie będzie możliwości skorzystania z sakramentu pokuty i pojednania w zwyczajnej formie. Jednak w sytuacjach wyjątkowych, wyrazem duszpasterskiej troski będzie umożliwienie skorzystania z sakramentu pokuty i pojednania tym wiernym, którzy o to osobiście poproszą. Miejscem takiej spowiedzi niech będzie zakrystia, salka parafialna bądź inne odpowiednie do sprawowania sakramentu pomieszczenie. Należy przy tym zachować wskazane środki ostrożności i wzajemnego bezpieczeństwa – penitenta i spowiednika.

Należy bezwzględnie unikać wszelkich nadużyć związanych z sakramentem pokuty i pojednania, jak np. nieuprawnione korzystanie z rozgrzeszenia ogólnego, które na terenie Polski możliwe jest tylko w niebezpieczeństwie śmierci oraz wobec penitentów innej narodowości, z którymi nie można się porozumieć z powodu braku znajomości języka.

Niemożliwa jest spowiedź przez środki komunikacji elektronicznej (np. telefon, komunikator internetowy itp.). Stolica Apostolska nigdy nie zezwoliła na spowiedź przez telefon, a wszystkie dotychczasowe wypowiedzi wyraźnie zakazują spowiedzi „na odległość” i wskazują, że
w przestrzeni wirtualnej „nie ma sakramentów”.

IV. Komunia święta

W wykładni trzeciego przykazania kościelnego („Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą”) Konferencja Episkopatu Polski ustaliła (1985 r.), że okres, w którym obowiązuje to przykazanie, obejmuje czas od Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Świętej. Ze względu na zaistniałą sytuację usilnie zachęcam wiernych do korzystania
z Komunii duchowej, po wzbudzeniu skruchy i żalu doskonałego.

Dzieci uczestniczące we Mszach św. w pierwsze piątki, także proszę o przyjmowanie Komunii św. duchowej. Rodziców, katechetów i duszpasterzy, którzy prowadzą lekcję katechezy poprzez Internet, proszę o zachęcenie dzieci do modlitwy w te dni.

V. Posługa wśród chorych i osób w podeszłym wieku (np. pierwsze piątki lub soboty miesiąca)

Posługę wśród osób chorych i w podeszłym wieku ograniczam do przypadków niebezpieczeństwa śmierci, z zachowaniem wszystkich wytycznych dotyczących zasad higieny. Przepisy państwowe wykluczają kontakt z osobami przechodzącymi kwarantannę, w związku z tym kapłani nie powinni się do nich udawać, za wyjątkiem niebezpieczeństwa śmierci. Proszę jednak o to, aby otoczyć tych wiernych czułą troską duszpasterską, chociażby telefonując do nich i wyrażając duchową łączność.

VI. Zalecenia dotyczące kapelanów szpitali

W związku z tym, że w szpitalach przebywają osoby w stanie ciężkim bądź zagrożenia życia, proszę kapelanów będących pracownikami szpitali, o szczególną posługę sakramentalną wobec ciężko chorych i konających, przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności higieniczno-sanitarnych oraz ustaleń z ordynatorami oddziałów. Wszystkie wydane wcześniej zalecenia obowiązują nadal.

VII. Opieka duszpasterska nad osobami starszymi i samotnymi

W obecnej sytuacji należy otoczyć szczególną troską osoby starsze, samotne, niepełnosprawne oraz chore, przebywające w swoich domach, zachowując wszelkie środki ostrożności. Pomoc ta powinna być udzielana jedynie przez osoby dorosłe. W diecezji działają, na ten moment już z dużym doświadczeniem, wolontariusze oferujący pomoc przy zakupach czy innych sprawach dnia codziennego. W tym celu proszę kontaktować się z Ośrodkami Pomocy Społecznej, które oferują pomoc. Caritas diecezjalna i Caritas parafialna także może wesprzeć osoby potrzebujące szczególnej opieki, w tym celu proszę o kontakt z Dyrektorem Caritas.

VIII. Pogrzeb

Mszę żałobną z udziałem wiernych należy odprawić, gdy ustanie stan epidemii, po ustaleniu terminu z rodziną zmarłego. Obrzędy pogrzebu ograniczamy wyłącznie do stacji przy grobie z udziałem najbliższej rodziny, w liczbie nie większej niż 5 osób. W obecnej sytuacji nie ma również możliwości gromadzenia się na tradycyjnej wspólnotowej modlitwie różańcowej w gronie sąsiadów i znajomych w kościołach, kaplicach, a tym bardziej w domach. Pozostaje modlitwa rodzinna.

IX. Uroczystość Pierwszej Komunii św.

Wszelkie decyzje, wobec tak dynamicznie zmieniającej się sytuacji, dotyczące I Komunii św., zostaną podjęte w po Wielkanocy. Duszpasterzy zachęcam, by byli w stałym kontakcie (telefonicznym lub e-mailowym) z rodzinami dzieci komunijnych i wsłuchiwali się w ich opinie.

X. Triduum Paschalne

Szczegółowe zasady dotyczące celebracji Wielkiego Tygodnia i Uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego wraz z oktawą zostaną podane w osobnym dokumencie.

XI. Komunikacja z wiernymi w parafiach

Zachęcam do tego, aby kontaktować się ze swoimi wiernymi we wszystkie możliwe sposoby komunikacji (Internet, telefon). Jest to najlepszy sposób na prowadzenie duszpasterstwa w tym trudnym czasie.