Na chwilę przed 17.00 panie zaczynają się schodzić. Zanim zaczną przyzywać wstawiennictwa Maryi, jest jeszcze chwila, żeby porozmawiać: o tym, jak było dawniej, a jak jest teraz, pochwalić się dziećmi i wnukami, ponarzekać trochę. I nacieszyć zupełnie nową kapliczką powieszoną na drewnianym krzyżu. – Od dawna rozmawiałyśmy, że dobrze byłoby, żeby pojawiła się jakaś kapliczka, żeby zbierać się wokół Matki Bożej – przyznaje Iwona Aftyka, sołtys Świerznicy. Kapliczkę z wiekowych desek zrobił jej szwagier. We wnętrzu drewnianego domku znalazła swoje miejsce figura, która również ma swoją historię. – Należała do mojej sąsiadki z rodzinnej wsi. Kiedy zmarła, zostały po niej rzeczy, których rodzina nie potrzebowała. Także ta stara figura Matki Bożej. Sąsiadka była bardzo wierząca, dbała o tę figurę, zawsze stały wokół niej kwiaty. Zapytałam, czy mogę ją zabrać, już z myślą o naszej kapliczce – opowiada pani Iwona. – Kiedy postawiliśmy kapliczkę, wysłałam zdjęcia do Chmielna. Koleżanka odpisała, że pani Dzidowa na pewno z nieba się cieszy – dodaje z uśmiechem.

Cmentarz

Dla pani sołtys przeszłość jest ważna. Zbiera informacje o tym, jak dawniej wyglądała wieś, słucha historii najstarszych mieszkańców. Przekonuje sąsiadów, żeby dbać o ślady przeszłości. Jak o ukryty w pobliskim lesie cmentarz. Spoczywają tu i przedwojenni niemieccy mieszkańcy, i ci polscy, pochowani tuż po wojnie. Za kilkunastoma otoczonymi wdzięczną pamięcią grobami z lat 50. ubiegłego wieku w zaroślach kryją się pozostałości nagrobków niemieckich. Trudno wypatrzeć je wśród bujnie rozrastających się bluszczu, barwinka i konwalii. Jedynie duży monument upamiętniający dawnych właścicieli majątku przyciąga wzrok. Właściwie nie wiadomo, dlaczego oparł się PRL-owskiej polityce systematycznego zacierania śladów dawnych mieszkańców tzw. Ziem Odzyskanych.

– Przychodzimy tu często, a po drodze zbieramy puszki i butelki. Chciałoby się coś więcej zrobić, uporządkować to miejsce. Ale wkrótce stanie tu krzyż, żeby oznaczyć, że to miejsce poświęcone, a nie wysypisko śmieci – opowiada Beata Metryka, gdy docieramy na miejsce. – Tym bardziej że tu jeszcze zachowały się jakieś ślady. Po niedużej nekropolii, która była we wsi, już ich nie ma. Tylko wysokie drzewa i bluszcz przypominają, że tu był cmentarz – dodaje Iwona Aftyka.